Tam gdzie trudno o wspólny język

We współczesnym świecie coraz rzadziej można spotkać państwa o społeczeństwach jednolitych etnicznie, kulturowo, czy językowo. Mieszkając i żyjąc na co dzień w Polsce nie zdajemy sobie sprawy jak dalece odbiegamy od preferowanych dziś modeli społecznych. Nawet biorąc pod uwagę tylko warunki europejskie stanowimy społeczeństwo wyjątkowo jednorodne, które posługuje się jednym, posiadającym zaledwie kilka odmian regionalnych, językiem. Trudno określić czy to powód do dumy, czy też do zmartwienia, po prostu tak jest. Na drugim biegunie znajdują się kraje, w których mówi się wieloma językami. Rekordziści pochodzą z Oceanii, Azji i Afryki, gdzie w niektórych społecznościach używa się po kilkaset języków. Dla przeciętnego Europejczyka, a dla Polaka tym bardziej, to sytuacja wręcz niemożliwa do pojęcia, dlatego warto poznać te miejsca na ziemi, w których ludzie mówią do siebie w różnych językach i gdzie praca tłumacza wydaje się jedną z najbardziej potrzebnych. Bezapelacyjnym liderem w tym zestawieniu jest Papua-Nowa Gwinea. W liczącym bez mała sześć milionów ludzi państwie naukowcy wyodrębnili prawie 830 języków, którymi posługuje się tamtejsza ludność i jest to absolutny rekord świata. Prawdopodobnie tak ogromna liczba wynika z faktu, że jest to państwo złożone z 2800 wysp i zanim powstało w dzisiejszym kształcie w jego różnych częściach posługiwano się innymi językami. W Papui obowiązują trzy języki urzędowe, angielski, tok pisin (język kreolski) oraz język hiri motu. Zarówno tok pisin, jak i hiri motu wywodzą się z angielskiego i są swego rodzaju przystosowanymi do lokalnych warunków uproszczonymi wersjami języka angielskiego. Z Papuą-Nową Gwineą graniczy Indonezja, państwo rozłożone na 17 500 wyspach i liczące 237 mln obywateli (4 miejsce na świecie pod względem liczby mieszkańców), które również imponuje mnogością występujących języków. Ludność Indonezji jest bardzo zróżnicowana pod względem etnicznym i religijnym, co nie dziwi zważywszy na geografię regionu. Szacuje się, że około 300 grup etnicznych posługuje się ponad 250 językami i jeszcze większą ilością dialektów (ponad 300), a głównym jest bahasa indonesia, czyli stworzony na bazie malajskiego język indonezyjski. Stolicą państwa jest Dżakarta, ogromne miasto (9 mln), które przyciąga wielu imigrantów z różnych stron świata. Ma to swoje konsekwencje w postaci wciąż powstających nowych dialektów, z których słynie metropolia. Na trzecim miejscu listy państw z największą liczbą języków znajduje się Nigeria. Ten najbardziej zaludniony kraj Afryki jest także mieszaniną kultur, religii, tradycji i co za tym idzie języków. Jak twierdzą językoznawcy jest ich ponad 500, spośród których najważniejszy wydaje się pełniący rolę urzędowego język angielski. W Nigerii istnieje potężny przemysł filmowy, zwany Nollywood, który produkuje setki filmów rocznie. Są one bardzo popularne w anglojęzycznych krajach Afryki, więc można powiedzieć, że nigeryjska odmiana angielskiego jest jednym z towarów eksportowych tego państwa. Z niezwykle ciekawą strukturą językową mamy do czynienia w Indiach. Liczące grubo ponad miliard ludności państwo skupia wiele różnorakich grup etnicznych, co znajduje potwierdzenie w długiej liście języków uznawanych urzędowo. Oficjalnym językiem jest hindi, lecz równie ważną rolę odgrywa będący językiem pomocniczym angielski. Oprócz tego Hindusi uznają aż 21 języków urzędowych, które mogą służyć za wykładowe oraz do komunikacji w państwowych urzędach. Wśród nich są: assamski, bengali, bodo, dogri, gudźarati, kannada, kaśmiri, konkani, maithili, malajalam, manipuri, marathi, orija, pendżabski, nepali, santali, sindhi, sanskryt, język tamilski, telugu i urdu. Oczywiście to nie wszystko, bo całkowita liczba języków używanych w Indiach wynosi ponad 400, co jest zrozumiałe jeśli weźmie się pod uwagę wielkość populacji. Tylko w czterech wymienionych wyżej krajach używa się około 2 tyś języków. Prawdopodobnie w każdym z nich tłumaczenie jest jedną z najważniejszych czynności umożliwiających komunikację. Warto zauważyć, że mimo tak ogromnej różnorodności językowej panującej w Papui-Nowej Gwinei, Indonezji, Nigerii i Indiach prawie wszędzie można dogadać się po angielsku. Dlatego tłumacz języka angielskiego to zawód, który w tamtych rejonach świata ma świetlaną przyszłość.